Praca zdalna była do niedawna traktowana w wielu firmach jako benefit. Kuszono w nich możliwością pracy z domu przez określoną liczbę dni i ograniczoną elastycznością. Wszystko zmieniło się w wyniku pandemii Covid-19, podczas której praca z domu nagle stała się popularniejsza niż kiedykolwiek. Choć powroty do biur zdążyły już ruszyć i znowu się odwrócić, możemy spodziewać się, że wielu pracowników nie będzie chciało rezygnować z elastyczności miejsca i czasu pracy. Jakie są zalety, a jakie wady pracy zdalnej?
Kto chce pracować zdalnie
…niemal wszyscy, bo aż 98% uczestników badania przeprowadzonego przez firmy Buffer i AngelList. Taki odsetek badanych wskazał, że chciałoby chociaż częściowo pracować zdalnie do końca swojej kariery. Z kolei niewiele mniej osób, bo 97% badanych, poleciłoby pracę zdalną innym. Warto zauważyć, że odpowiedzi zbierane były na początku 2020 roku – jeszcze przed wprowadzeniem ograniczeń związanych z pandemią Covid-19. Oznacza to, że pracę zdalną uważaliśmy za atrakcyjną jeszcze przed jej umasowieniem. Czy nasze postrzeganie pracy poza biurem uległo zmianie? Odpowiedź przyniosą podobne badania przeprowadzone po ustaniu ograniczeń sanitarnych. Należy przy tym pamiętać o wyjątkowości czasu pandemii, kiedy to praca zdalna oznaczała pracę z często przepełnionych domów. Dla niektórych powrót do biur może okazać się ulgą, ponieważ podnosi to komfort ich pracy. Z kolei mówiąc o pracy zdalnej w normalnych warunkach mamy na myśli możliwość swobodnego wyboru miejsca pracy – kawiarni, coworkingu czy ławki w parku.
Największe zalety
Praca zdalna oznacza dla ludzi elastyczność w dwóch aspektach: miejsca i czasu. Łącznie aż 58% badanych wskazało, że jest to największa zaleta pracy zdalnej. Częściej wymieniana jest możliwość elastycznego układania grafiku (32%) niż dowolnego wyboru miejsca pracy (26%). Według badań Instytutu Pollster, niemal 40% Polaków po przejściu na tryb zdalny mogło samemu wybierać swoje godziny pracy. Przeniesienie środka ciężkości z obecności na wykonywanie zadań może przynieść trwałe zmiany w kulturze pracy.
Często wymienianym głównym plusem jest również brak konieczności dojazdów (21% wskazań). Łatwo wyobrazić sobie, że jest to aspekt kluczowy zwłaszcza dla mieszkańców rozległych miast lub osób pozbawionych dostępu do wygodnego i szybkiego transportu. Możliwość mieszkania z dala od firmy powinna być interesująca również dla pracodawców. Daje bowiem szansę na pozyskanie pożądanych pracowników, uzależnionym w mniejszym stopniu od ich miejsca zamieszkania. Kolejnym najczęstszym wskazaniem jest możliwość spędzania czasu z rodziną (11%). Ułatwione podtrzymywanie więzi rodzinnych poprzez częstszy kontakt z bliskimi oraz aspekt praktyczny: opieka nad dziećmi w domu czy odwiezienie ich na zajęcia o dowolnej porze.
Czego nie lubimy
Nie ma rozwiązań idealnych. Badani przez Buffer zapytani zostali, co jest ich największą bolączką – zróżnicowane odpowiedzi pokazują wiele twarzy pracy poza biurem. Najwięcej osób (20%) wskazywało na problemy ze współpracą i komunikacją. Są one utrudnione przez brak bezpośredniego fizycznego kontaktu. Co piąty badany wymienił również samotność, co pośrednio łączy się z poprzednią odpowiedzią. Praca, podobnie jak wcześniej szkoła, jest jednym z podstawowych miejsc nawiązywania kontaktów międzyludzkich, również osobistych. Socjologowie już od kilku dekad prowadzą badania nad powszechnością samotności i jej skutkami. Dodatkowe wyeliminowanie lub ograniczenie kontaktów ze współpracownikami przyczynia się do pogłębienia istniejących już problemów.
Kolejne najczęściej wymieniane wady dotyczą work-life balance. Niemal 20% badanych wskazuje na problem z mentalnym „wyjściem” z pracy. Z kolei 12% osób narzeka przede wszystkim na trudności ze skupieniem. Wśród wymienionych możemy też znaleźć kłopoty z zachowaniem motywacji do pracy oraz braniem urlopu. Wszystkie odpowiedzi sygnalizują negatywny wpływ pracy zdalnej na nasze samopoczucie oraz efektywność. Wydaje się, że problemy te można przezwyciężyć dzięki dobrze przemyślanemu systemowi uelastyczniania pracy. W obliczu powszechnego charakteru pracy zdalnej, możemy być pewni testowania i wprowadzania odpowiednich rozwiązań przez firmy różnej wielkości.
Źródło:
State of Remote Work, 2020, Buffer & AngelList.
Polacy z pesymizmem patrzą w przyszłość, 2020, Instytut Badań Pollster.
Tomasz Bojęć
Partner zarządzający i szef strategii w ThinkCo. Architekt, badacz i publicysta. Specjalizuje się w analizowaniu przestrzeni usługowych i programowaniu inwestycji Mixed Use. Pasjonat zmian generacyjnych, zwłaszcza różnic miedzy pokoleniami X i Y. W zespole odpowiada za wdrażanie metodologii UX w świecie architektury. Doświadczenie związane z rynkiem nieruchomości i budownictwem zdobywał jako projektant, broker, dziennikarz i urzędnik.