Jak Unia Europejska wpłynie na budownictwo? Mobilizacja działań występuje zarówno na poziomie ogólnoświatowym, jak i europejskim czy krajowym. W ciągu minionej dekady instytucje unijne opracowały szereg dokumentów, które mają doprowadzić do zmiany praktyk społeczno-gospodarczych i wspierać zrównoważony rozwój.
Wpływ Unii Europejskiej na budownictwo i rynek nieruchomości będzie znaczący. Najważniejsze z opracowywanych obecnie dokumentów to:
fit for 55
Unia Europejska postawiła sobie za cel osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. oraz ograniczenie emisji do 2030 r. o co najmniej 55% w stosunku do 1990 r. Niestety obecne regulacje nie pozwalają na osiągnięcie tych celów. Według analizy KE aktualne ramy polityczne są niewystarczające, przewiduje się zatem redukcję emisji o jedynie 40% do 2050 roku[1].
Aby osiągnąć cele klimatyczne wynikające z Europejskiego Zielonego Ładu oraz Planu w zakresie celów klimatycznych na 2030 r. (ang. 2030 Climate Plan), Komisja Europejska zawarła w Programie prac Komisji na rok 2021 (ang. Commission Work Programme 2021) pakiet legislacyjny Fit for 55[2]. Obejmuje on aktualizację polityk dotyczących m.in. kwestii odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej, opodatkowania energii i użytkowania gruntów. Dąży w ten sposób do zwiększenia ambicji klimatycznych członków UE. Zmiany mają także wprowadzić dodatkowe fundusze dla mniej zamożnych państw członkowskich, zapewniając sprawiedliwy podział kosztów i korzyści między państwami UE.
W ramach pakietu Fit for 55 Komisja Europejska zaplanowała rewizje wielu przepisów, co przyspieszy znaczące redukcje emisji i wykorzystanie czystych technologii[3]. W przypadku rynku nieruchomości, z uwagi na niski poziom redukcji zanieczyszczeń w tym obszarze, planuje się[4]:
- utworzenie odrębnego systemu handlu emisjami (ang. Emissions Trading System, ETS) dla emisji z paliw wykorzystywanych w budownictwie,
- wzrost wykorzystania OZE w budynkach do poziomu 49% wykorzystywanej energii do 2030 roku,
- usunięcie zwolnień podatkowych dla wysokoemisyjnych paliw używanych w budownictwie,
- wzrost tempa renowacji do co najmniej 3% rocznie dla całkowitej powierzchni wszystkich budynków użyteczności publicznej,
- zmniejszenie zużycia energii pierwotnej (–39%) i końcowej (–36%) do 2030 roku.

fala renowacji
Fala renowacji (ang. Renovation Wave) to strategia przedstawiona przez Komisję Europejską we wrześniu 2020 roku w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, która ma na celu poprawę efektywności energetycznej w budynkach oraz podwojenie wskaźnika renowacji w ciągu najbliższych 10 lat[5]. Dokument został stworzony, aby zmobilizować wysiłki redukcyjne w budownictwie, odpowiedzialnym za ok. 40% zużycia energii oraz 36% emisji gazów cieplarnianych w UE[6]. Motywacją dla strategii był fakt, że przed 2001 rokiem powstała znaczna liczba inwestycji charakteryzujących się słabą efektywnością energetyczną. Obecne tempo renowacji: 1% rocznie nie jest wystarczające do osiągnięcia neutralności klimatycznej w 2050 roku. Unia Europejska zakłada, że do 2030 r. dzięki Fali renowacji będzie można stworzyć ok. 160 tys. „zielonych” miejsc pracy.
W związku z ambitnymi planami Europejskiego Zielonego Ładu, KE przedstawiła następujące niewiążące cele dotyczące budynków[7]:
- ograniczenie emisji gazów cieplarnianych z budynków o 60%,
- zmniejszenie zużycia energii na ogrzewanie i chłodzenie o 18% oraz zużycia energii końcowej o 14%,
- renowacja ok. 35 mln budynków do 2030 r. oraz kontynuacja dalszych głębokich modernizacji wspierających osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2050 r.;
- podwojenie rocznego wskaźnika renowacji energetycznej budynków mieszkalnych i niemieszkalnych do 2030 r.;
- przyspieszenie integracji odnawialnych źródeł energii, rozwój lokalnych społeczności energetycznych oraz promowanie szerszego wykorzystania ciepła odpadowego,
- zastosowanie zasad obiegu zamkniętego do renowacji budynków, szczególnie w kwestii materiałów.

Nowy plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym
Przewiduje się, że w ciągu kolejnych 40 lat światowe zużycie materiałów podwoi się, natomiast wytwarzanie odpadów wzrośnie o 70% do 2050 roku[8]. Wzrost zużycia dotyczyć będzie w szczególności metali, paliw kopalnych i minerałów. Biorąc pod uwagę te analizy, Komisja Europejska przedstawiła w marcu 2020 r. Nowy plan działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym.
Dokument ten wyznacza ścieżkę redukcyjną dla śladu konsumpcyjnego oraz proponuje rozwiązania, które podwoją wskaźnik wykorzystania materiałów w obiegu zamkniętym w nadchodzącej dekadzie. Plan działania dodatkowo przedstawia inicjatywy w całym cyklu życia produktów, np. sposób projektowania, zrównoważony konsumpcjonizm, zapobieganie powstawaniu odpadów czy jak najdłuższe przechowywanie wykorzystywanych zasobów w gospodarce[9].
Według szacunków KE zastosowanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym może zwiększyć PKB w Unii Europejskiej o dodatkowe 0,5% do 2030 roku, tworząc ok. 700 tys. nowych miejsc pracy. Korzyści odczują szczególnie firmy produkcyjne, które wydają ok. 40% kosztów na materiały[10]. Model biznesowy tworzony w oparciu o koncepcje obiegu zamkniętego pozwoli spółkom zwiększyć swoją rentowność i konkurencyjność przez obniżenie ryzyka związanego z wahaniami cen surowców.
Zastosowanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym znacząco wpłynie na sektor nieruchomości, który będzie musiał uwzględnić ten koncept w całym cyklu życia budynku. Unia Europejska potwierdza konieczność zastosowania tego modelu w budownictwie, podkreślając, że to jeden z najbardziej materiałochłonnych sektorów. Planowane jest także przygotowanie strategii na rzecz środowiska zbudowanego (ang. Strategy for a Sustainable Built Environment), jednak UE nie wydała więcej informacji na ten temat[11]. Obecnie w ramach Funduszy Spójności wygospodarowane zostaną środki finansowe na inwestycje wspierające rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym.

[1] Parlament Europejski, Legislative Train Schedule. Fit for 55 package under the European Green Deal, https://www.europarl.europa.eu/legislative-train/theme-a-european-green-deal/package-fit-for-55 (data dostępu: 29.11.2021).
[2] Komisja Europejska, 2021 Commission work programme – from strategy to delivery, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_1940 (data dostępu: 29.11.2021).
[3] POBE, Pakiet „Fit for 55%”– najważniejsze zmiany dla sektora budownictwa, 2021, http://pobe.pl/wp-content/uploads/2021/11/POBE_Fit_for_55.pdf (data dostępu: 29.11.2021).
[4] Komisja Europejska, Making our homes and buildings fit for a greener future, 2021, https://c2e2.unepdtu.org/wp-content/uploads/sites/3/2021/08/european-commission-fit-for-55-building-factsheet-14-july-2021.pdf (data dostępu: 14.01.2022).
[5] Komisja Europejska, A Renovation Wave for Europe – greening our buildings, creating jobs, improving lives, 2020.
[6] Komisja Europejska, Renovation Wave: doubling the renovation rate to cut emissions, boost recovery and reduce energy poverty, 14.10.2020, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_1835 (data dostępu: 26.11.2021).
[7] Komisja Europejska, A Renovation Wave for Europe – greening our buildings, creating jobs, improving lives, 2020.
[8] Komisja Europejska, A new Circular economy action plan. For a cleaner and more competitive Europe, 2020, https://ec.europa.eu/environment/strategy/circular-economy-action-plan_en#ecl-inpage-878 (data dostępu: 03.02.2022).
[9] Tamże.
[10] Tamże.
[11] Tamże.

Jak Unia Europejska wpłynie na budownictwo? Mobilizacja działań występuje zarówno na poziomie ogólnoświatowym, jak i europejskim czy krajowym. W ciągu minionej dekady instytucje unijne opracowały szereg dokumentów, które mają doprowadzić do zmiany praktyk społeczno-gospodarczych i wspierać zrównoważony rozwój.
Wpływ Unii Europejskiej na budownictwo i rynek nieruchomości będzie znaczący. Najważniejsze z opracowywanych obecnie dokumentów to:
fit for 55
Unia Europejska postawiła sobie za cel osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. oraz ograniczenie emisji do 2030 r. o co najmniej 55% w stosunku do 1990 r. Niestety obecne regulacje nie pozwalają na osiągnięcie tych celów. Według analizy KE aktualne ramy polityczne są niewystarczające, przewiduje się zatem redukcję emisji o jedynie 40% do 2050 roku[1].
Aby osiągnąć cele klimatyczne wynikające z Europejskiego Zielonego Ładu oraz Planu w zakresie celów klimatycznych na 2030 r. (ang. 2030 Climate Plan), Komisja Europejska zawarła w Programie prac Komisji na rok 2021 (ang. Commission Work Programme 2021) pakiet legislacyjny Fit for 55[2]. Obejmuje on aktualizację polityk dotyczących m.in. kwestii odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej, opodatkowania energii i użytkowania gruntów. Dąży w ten sposób do zwiększenia ambicji klimatycznych członków UE. Zmiany mają także wprowadzić dodatkowe fundusze dla mniej zamożnych państw członkowskich, zapewniając sprawiedliwy podział kosztów i korzyści między państwami UE.
W ramach pakietu Fit for 55 Komisja Europejska zaplanowała rewizje wielu przepisów, co przyspieszy znaczące redukcje emisji i wykorzystanie czystych technologii[3]. W przypadku rynku nieruchomości, z uwagi na niski poziom redukcji zanieczyszczeń w tym obszarze, planuje się[4]:
- utworzenie odrębnego systemu handlu emisjami (ang. Emissions Trading System, ETS) dla emisji z paliw wykorzystywanych w budownictwie,
- wzrost wykorzystania OZE w budynkach do poziomu 49% wykorzystywanej energii do 2030 roku,
- usunięcie zwolnień podatkowych dla wysokoemisyjnych paliw używanych w budownictwie,
- wzrost tempa renowacji do co najmniej 3% rocznie dla całkowitej powierzchni wszystkich budynków użyteczności publicznej,
- zmniejszenie zużycia energii pierwotnej (–39%) i końcowej (–36%) do 2030 roku.

fala renowacji
Fala renowacji (ang. Renovation Wave) to strategia przedstawiona przez Komisję Europejską we wrześniu 2020 roku w ramach Europejskiego Zielonego Ładu, która ma na celu poprawę efektywności energetycznej w budynkach oraz podwojenie wskaźnika renowacji w ciągu najbliższych 10 lat[5]. Dokument został stworzony, aby zmobilizować wysiłki redukcyjne w budownictwie, odpowiedzialnym za ok. 40% zużycia energii oraz 36% emisji gazów cieplarnianych w UE[6]. Motywacją dla strategii był fakt, że przed 2001 rokiem powstała znaczna liczba inwestycji charakteryzujących się słabą efektywnością energetyczną. Obecne tempo renowacji: 1% rocznie nie jest wystarczające do osiągnięcia neutralności klimatycznej w 2050 roku. Unia Europejska zakłada, że do 2030 r. dzięki Fali renowacji będzie można stworzyć ok. 160 tys. „zielonych” miejsc pracy.
W związku z ambitnymi planami Europejskiego Zielonego Ładu, KE przedstawiła następujące niewiążące cele dotyczące budynków[7]:
- ograniczenie emisji gazów cieplarnianych z budynków o 60%,
- zmniejszenie zużycia energii na ogrzewanie i chłodzenie o 18% oraz zużycia energii końcowej o 14%,
- renowacja ok. 35 mln budynków do 2030 r. oraz kontynuacja dalszych głębokich modernizacji wspierających osiągnięcie neutralności klimatycznej w 2050 r.;
- podwojenie rocznego wskaźnika renowacji energetycznej budynków mieszkalnych i niemieszkalnych do 2030 r.;
- przyspieszenie integracji odnawialnych źródeł energii, rozwój lokalnych społeczności energetycznych oraz promowanie szerszego wykorzystania ciepła odpadowego,
- zastosowanie zasad obiegu zamkniętego do renowacji budynków, szczególnie w kwestii materiałów.

Nowy plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym
Przewiduje się, że w ciągu kolejnych 40 lat światowe zużycie materiałów podwoi się, natomiast wytwarzanie odpadów wzrośnie o 70% do 2050 roku[8]. Wzrost zużycia dotyczyć będzie w szczególności metali, paliw kopalnych i minerałów. Biorąc pod uwagę te analizy, Komisja Europejska przedstawiła w marcu 2020 r. Nowy plan działania na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym.
Dokument ten wyznacza ścieżkę redukcyjną dla śladu konsumpcyjnego oraz proponuje rozwiązania, które podwoją wskaźnik wykorzystania materiałów w obiegu zamkniętym w nadchodzącej dekadzie. Plan działania dodatkowo przedstawia inicjatywy w całym cyklu życia produktów, np. sposób projektowania, zrównoważony konsumpcjonizm, zapobieganie powstawaniu odpadów czy jak najdłuższe przechowywanie wykorzystywanych zasobów w gospodarce[9].
Według szacunków KE zastosowanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym może zwiększyć PKB w Unii Europejskiej o dodatkowe 0,5% do 2030 roku, tworząc ok. 700 tys. nowych miejsc pracy. Korzyści odczują szczególnie firmy produkcyjne, które wydają ok. 40% kosztów na materiały[10]. Model biznesowy tworzony w oparciu o koncepcje obiegu zamkniętego pozwoli spółkom zwiększyć swoją rentowność i konkurencyjność przez obniżenie ryzyka związanego z wahaniami cen surowców.
Zastosowanie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym znacząco wpłynie na sektor nieruchomości, który będzie musiał uwzględnić ten koncept w całym cyklu życia budynku. Unia Europejska potwierdza konieczność zastosowania tego modelu w budownictwie, podkreślając, że to jeden z najbardziej materiałochłonnych sektorów. Planowane jest także przygotowanie strategii na rzecz środowiska zbudowanego (ang. Strategy for a Sustainable Built Environment), jednak UE nie wydała więcej informacji na ten temat[11]. Obecnie w ramach Funduszy Spójności wygospodarowane zostaną środki finansowe na inwestycje wspierające rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym.

[1] Parlament Europejski, Legislative Train Schedule. Fit for 55 package under the European Green Deal, https://www.europarl.europa.eu/legislative-train/theme-a-european-green-deal/package-fit-for-55 (data dostępu: 29.11.2021).
[2] Komisja Europejska, 2021 Commission work programme – from strategy to delivery, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_1940 (data dostępu: 29.11.2021).
[3] POBE, Pakiet „Fit for 55%”– najważniejsze zmiany dla sektora budownictwa, 2021, http://pobe.pl/wp-content/uploads/2021/11/POBE_Fit_for_55.pdf (data dostępu: 29.11.2021).
[4] Komisja Europejska, Making our homes and buildings fit for a greener future, 2021, https://c2e2.unepdtu.org/wp-content/uploads/sites/3/2021/08/european-commission-fit-for-55-building-factsheet-14-july-2021.pdf (data dostępu: 14.01.2022).
[5] Komisja Europejska, A Renovation Wave for Europe – greening our buildings, creating jobs, improving lives, 2020.
[6] Komisja Europejska, Renovation Wave: doubling the renovation rate to cut emissions, boost recovery and reduce energy poverty, 14.10.2020, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_1835 (data dostępu: 26.11.2021).
[7] Komisja Europejska, A Renovation Wave for Europe – greening our buildings, creating jobs, improving lives, 2020.
[8] Komisja Europejska, A new Circular economy action plan. For a cleaner and more competitive Europe, 2020, https://ec.europa.eu/environment/strategy/circular-economy-action-plan_en#ecl-inpage-878 (data dostępu: 03.02.2022).
[9] Tamże.
[10] Tamże.
[11] Tamże.
Tomasz Bojęć
Partner zarządzający i szef strategii w ThinkCo. Architekt, badacz i publicysta. Specjalizuje się w analizowaniu przestrzeni usługowych i programowaniu inwestycji Mixed Use. Pasjonat zmian generacyjnych, zwłaszcza różnic miedzy pokoleniami X i Y. W zespole odpowiada za wdrażanie metodologii UX w świecie architektury. Doświadczenie związane z rynkiem nieruchomości i budownictwem zdobywał jako projektant, broker, dziennikarz i urzędnik.