Raportowanie taksonomiczne a budownictwo

Raportowanie taksonomiczne wpłynie znacząco na budownictwo. Unijna taksonomia jest także zwana „zieloną” ze względu na to, że skupia się w swojej istocie na środowiskowych aspektach ESG. Ma ona zapewnić jednolitą terminologię w raportowaniu oraz zapobiegać zjawisku greenwashingu poprzez wprowadzenie jednoznacznych kryteriów pozwalających na określenie, czy dana działalność jest zrównoważona środowiskowo, a tym samym – które mogą być finansowane na preferencyjnych warunkach.

Taksonomia nakłada na przedsiębiorców obowiązek publikowania informacji niefinansowych na mocy dyrektywy 2013/34/UE. W jego ramach należy ujawniać informacje na temat tego, w jaki sposób i w jakim stopniu działalność przedsiębiorstwa jest zrównoważona środowiskowo. Rozporządzenie o taksonomii oraz dodatkowe akty delegowane określają dopuszczalne formy i metody raportowania. W celu ewaluacji działalności gospodarczej w zgodzie z taksonomią przedsiębiorca musi okazać szczegółowy opis charakteru i zakresu działalności, zawrzeć w nim techniczne kryteria kwalifikacji oraz przedstawić listę warunków, jakie działalność musi spełnić w ramach zasady DNSH.

Zgodnie z taksonomią działalność gospodarczą uważa się za zrównoważoną środowiskowo, jeżeli wnosi ona znaczny wkład w jeden z sześciu celów środowiskowych i nie wyrządza jednocześnie znaczącej szkody pozostałym pięciu^[1]. Inwestorzy mogą nadal inwestować w dowolny sposób – rozporządzenie w sprawie systematyki nie nakłada obowiązku angażowania się wyłącznie w te rodzaje działalności gospodarczej, które spełniają określone kryteria. Niemniej ze względu na fakt, że kryteria oceny taksonomicznej opracowane zostały nie przez unijne organy parlamentarne, lecz przez przedstawicieli środowiska finansowego, można się spodziewać wymogu wysokich wyników taksonomicznych w ocenie ryzyka inwestycyjnego. I to zarówno w kontekście kredytowania działań biznesowych, jak i atrakcyjności zakupów inwestycyjnych.

Ujednolicenie raportowania w aspektach środowiskowych to dopiero początek zielonej rewolucji. Komisja Europejska zapewnia, że katalog zrównoważonych działań w ramach taksonomii będzie na bieżąco poszerzany. Planowane jest stworzenie „brązowej taksonomii” jako swoistego negatywu zielonej: będzie ona klasyfikować działalność gospodarczą, która negatywnie wpływa na realizację ambitnych celów klimatycznych UE. Rozpoczęły się także prace nad „taksonomią społeczną”, która ma opisywać działania uznawane za inkluzywne i zrównoważone społecznie^[2]. Ostatecznie wszystkie te opracowania mają stworzyć jedno spójne narzędzie – taksonomię, która będzie w pełni odnosić się do wszystkich aspektów ESG.

Przewiduje się, że w 2022 r. ponad 5 tys. europejskich firm będzie zobowiązanych do raportowania w zgodzie z taksonomią UE w zakresie zrównoważonej działalności. W 2026 roku liczba ta przypuszczalnie wzrośnie do ponad 50 tys. przedsiębiorstw (włączając w to małe i średnie przedsiębiorstwa). Co ważne, obowiązek taksonomiczny nie spoczywa tylko na firmach zarejestrowanych w UE, ale na wszystkich organizacjach, które chcą w granicach UE prowadzić procesy biznesowe – co oznacza, że każda firma spoza UE, która chce zapewniać usługi i produkty na rynku europejskim, będzie musiała dostosować się do przepisów unijnej taksonomii^[3].

opracowanie ThinkCo na podstawie: Komisja Europejska, EU taxonomy for sustainable activities, https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/ banking-and-finance/sustainable-finance/eu-taxonomysustainable-activities_en (data dostępu: 24.01.2022)

Podczas oceny dostosowania firmy do taksonomii UE (ang. Taxonomy-aligned) brane są pod uwagę trzy czynniki:

Istotny wkład

– organizacji w realizację przynajmniej jednego z sześciu celów środowiskowych określonych w rozporządzeniu 2020/852, art. 3a. Ocenia się go przez sprawdzenie kwalifikowalności taksonomii (ang. Taxonomy-eligible), wyliczenie udziału działalności przedsiębiorstwa kwalifikującego się do taksonomii oraz obszarów niekwalifikujących się (ang. non-eligible).

Zasada „nie czyń poważnych szkód” (DNSH)

– to, czy działania nie wyrządzają poważnych szkód dla pozostałych celów środowiskowych, sprawdza się poprzez odpowiednią analizę due diligence.

Minimalne gwarancje

– sprawdzenie czy firma prowadzi swoją działalność, przestrzegając minimalnych wymogów bezpieczeństwa wskazanych w wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka oraz wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych.

Taksonomia tworzy też szczegółowe wytyczne dla różnych rodzajów działalności gospodarczej, którą podzielono na działalność zrównoważoną środowiskowo, wspomagającą i przejściową

Działalność zrównoważona środowiskowo:

– wnosi istotny wkład w realizację co najmniej jednego z sześciu celów środowiskowych,
– nie wyrządza poważnych szkód dla żadnego z pozostałych celów środowiskowych, zgodnie z zasadą „nie czyń poważnych szkód” (ang. Do Not Significant Harm, DNSH),
– jest prowadzona zgodnie z minimalnymi gwarancjami, czyli procedurami zapewniającymi stosowanie wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka.

Działalność wspomagająca (ang. enabling activity):

– bezpośrednio wspomaga inne rodzaje działalności we wnoszeniu istotnego wkładu w realizację co najmniej jednego z celów środowiskowych,
– nie istnieje dla niej alternatywa w kategorii działalności zrównoważonej,
– nie uzależnia od aktywów, które podważają długoterminowe cele mieszczące się w definicji ESG.

Działalność przejściowa (ang. transitional activity):

– nie posiada alternatywnych niskoemisyjnych rozwiązań, które byłyby wykonalne pod względem technologicznym i ekonomicznym,
– choć nie jest zrównoważona, jej cel musi wspomagać przejście do gospodarki neutralnej dla klimatu,
– utrzymuje emisje na najniższym możliwym poziomie dla swojego sektora,
– nie utrudnia rozwoju i wdrażania alternatywnych, niskoemisyjnych rozwiązań,
– nie prowadzi do uzależnienia od aktywów wysokoemisyjnych.

^[1] EU Technical Expert Group on Sustainable Finance, Taxonomy: Final report of the TEGSF, 2020.
^[2] Tamże.
^[3] Komisja Europejska, EU taxonomy for sustainable activities, https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/banking-and-finance/sustainable-finance/eu-taxonomy-sustainable-activities_en (data dostępu: 18.12.2021).