Wpływ dokumentów strategicznych UE na rynek nieruchomości ciągle rośnie. Mobilizacja działań występuje zarówno na poziomie ogólnoświatowym, jak i europejskim czy krajowym. W ciągu minionej dekady instytucje unijne opracowały szereg dokumentów, które mają doprowadzić do zmiany praktyk społeczno-gospodarczych i wspierać zrównoważony rozwój.
Kluczowymi dokumentami wpływającymi na procesy legislacyjne, finansowanie i raportowanie są Porozumienie paryskie oraz Europejski Zielony Ład, które stanowią punkt wyjścia dla dalszych strategii wspierających zrównoważony rozwój. To właśnie te dwa dokumenty zawierają wiążący cel osiągnięcia neutralności klimatycznej w budownictwie do 2050 roku.
Na szczególną uwagę zasługuje także przedstawiony niedawno pakiet Fit for 55, który zapewnia realizację praktycznego wymiaru Europejskiego Zielonego Ładu, znacząco wpływa na środowisko legislacyjne UE oraz jest jednym z najbardziej wiążących dokumentów dla rynku nieruchomości. W związku z nim inwestorzy prywatni będą musieli zapewnić w nowych budynkach odpowiednio wysoki udział OZE, materiałów pochodzących z recyklingu i efektywnych energetycznie systemów. Z punktu widzenia rynku nieruchomości mniej znaczące są dokumenty strategiczne, które wyznaczają kierunek działań, ale nie posiadają wiążących celów: Nowy plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, Fala renowacji, Nowy europejski Bauhaus.
Europejski zielony ład
Według analiz Komisji Europejskiej ok. 93% mieszkańców Europy zgadza się, że zmiany klimatu stanowią poważny problem, któremu trzeba zapobiec[1]. Wychodząc naprzeciw tym opiniom oraz odpowiadając na Porozumienie paryskie, Unia Europejska zaproponowała w grudniu 2019 r. Europejski Zielony Ład (ang. European Green Deal)[2], czyli strategię rozwojową UE na rzecz gospodarki neutralnej dla klimatu. Ta kompleksowa wizja, zaakceptowana przez wszystkie państwa członkowskie, wyznacza cele, które mają przekształcić europejską gospodarkę w nowoczesną, zasobooszczędną i konkurencyjną na światowym rynku.
Koncepcja UE zawiera kluczowe kierunki zmian we wszystkich sektorach gospodarki, w tym budownictwie; proponuje głębokie renowacje budynków i zwiększenie udziału OZE oraz materiałów budowlanych pochodzących z recyklingu. Ten obszerny pakiet działań i strategii wyznacza trzy główne cele:
- osiągnięcie net-zero do 2050 roku,
- zapewnienie wzrostu gospodarczego niezależnego od zużycia zasobów naturalnych,
- sprawiedliwą transformację.
Wraz z postępem prac KE Europejski Zielony Ład stał się bardziej precyzyjny. Wśród jego założeń warto wymienić:
- zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych co najmniej do 55% poniżej poziomu z 1990 r.;
- osiągnięcie poziomu 40% dla źródeł odnawialnych w miksie energetycznym UE,
- zwiększenie efektywności energetycznej dla końcowego i pierwotnego zużycia energii na poziomie 36–39%[3].
Szczegółowe wytyczne zostały także przedstawione w dodatkowych dokumentach, takich jak Fala renowacji albo Nowy plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, będących częścią działań związanych z EZŁ. Europejski Zielony Ład to również lepsza jakość życia oraz korzyści środowiskowe, ekonomiczne i społeczne. Dzięki proponowanym zmianom Europa stanie się zrównoważonym i neutralnym dla klimatu kontynentem.
Od sektora nieruchomości oczekuje się, że głębokie renowacje budynków poprawią komfort cieplny oraz efektywność energetyczną. Zwiększony udział OZE i zastosowanie gospodarki o obiegu zamkniętym oraz zrównoważonych rozwiązań obniżą też koszty utrzymania czy konstrukcji obiektów budowlanych.
O pozostałych dokumentach strategicznych Unii Europejskiej przeczytasz w kolejnym artykule
Dokument (rok uchwalenia) |
Wpływ na rynek nieruchomości |
| Porozumienie paryskie (2015) | ● prawnie wiążący traktat międzynarodowy, stanowiący podstawę wszystkich kolejnych dokumentów strategicznych
● osiągnięcie net-zero w sektorze nieruchomości do 2050 roku ● dodatkowe obowiązki dotyczące raportowania emisji GHG ● zwiększona liczba inwestycji wspierających zrównoważony rozwój |
| Europejski Zielony Ład (2019) | ● kluczowy dokument strategiczny Unii Europejskiej
● osiągnięcie net-zero w sektorze nieruchomości do 2050 roku ● zrealizowanie celów w kwestii efektywności energetycznej oraz zwiększenie udziału OZE w budownictwie do 2030 r. ● nowe możliwości finansowania odpowiedzialnych inwestycji, np. w ramach Krajowych Planów Odbudowy finansowanych z Funduszu Odbudowy ● dodatkowe wymogi w kwestii raportowania, uwzględnienie taksonomii w sektorze prywatnym |
| Fit for 55
(2021) |
● wzrost tempa renowacji budynków
● zwiększenie wykorzystania OZE w budynkach ● poprawa efektywności energetycznej ● wykorzystanie zeroemisyjnych paliw w ciepłownictwie i chłodnictwie ● mobilizacja dodatkowych środków na inwestycje zrównoważone środowiskowo ● szybkie tempo zmian wymagające wzmożonych inwestycji ● wiążące wytyczne Unii Europejskiej |
| Fala renowacji
(2020) |
● mobilizacja środków finansowych na renowacje budynków – cel w postaci renowacji 35 mln budynków w UE do 2030 r.
● Zwiększenie udziału głębokich renowacji budynków do standardu niemal zeroenergetycznego ● nowe miejsca pracy w związku z niezbędnymi renowacjami – UE zakłada, że do 2030 r. zostanie wytworzonych ok. 160 tys. nowych „zielonych” miejsc pracy ● kluczowe wytyczne, ale nie wiążący dokument |
| Nowy plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym
(2020) |
● uwzględnienie gospodarki o obiegu zamkniętym w całym cyklu życia budynku
● zwiększenie wykorzystania drewna oraz materiałów pochodzących z recyklingu ● zmniejszenie zużycia oraz ponowne wykorzystanie zdemontowanych elementów stalowych i betonowych z istniejących budynków ● rozwój projektów nastawionych na adaptacje oraz głębokie renowacje budynków zamiast rozbiórki ● promowanie korzystania z technologii cyfrowych do śledzenia i mapowania wykorzystywanych zasobów |
| Nowy europejski Bauhaus (2020) | ● tworzenie projektów przez interdyscyplinarne zespoły projektowe
● planowane nowe formy wsparcia finansowego dla innowacyjnych projektów |
Wpływ dokumentów strategicznych UE na rynek nieruchomości ciągle rośnie. Mobilizacja działań występuje zarówno na poziomie ogólnoświatowym, jak i europejskim czy krajowym. W ciągu minionej dekady instytucje unijne opracowały szereg dokumentów, które mają doprowadzić do zmiany praktyk społeczno-gospodarczych i wspierać zrównoważony rozwój.
Kluczowymi dokumentami wpływającymi na procesy legislacyjne, finansowanie i raportowanie są Porozumienie paryskie oraz Europejski Zielony Ład, które stanowią punkt wyjścia dla dalszych strategii wspierających zrównoważony rozwój. To właśnie te dwa dokumenty zawierają wiążący cel osiągnięcia neutralności klimatycznej w budownictwie do 2050 roku.
Na szczególną uwagę zasługuje także przedstawiony niedawno pakiet Fit for 55, który zapewnia realizację praktycznego wymiaru Europejskiego Zielonego Ładu, znacząco wpływa na środowisko legislacyjne UE oraz jest jednym z najbardziej wiążących dokumentów dla rynku nieruchomości. W związku z nim inwestorzy prywatni będą musieli zapewnić w nowych budynkach odpowiednio wysoki udział OZE, materiałów pochodzących z recyklingu i efektywnych energetycznie systemów. Z punktu widzenia rynku nieruchomości mniej znaczące są dokumenty strategiczne, które wyznaczają kierunek działań, ale nie posiadają wiążących celów: Nowy plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, Fala renowacji, Nowy europejski Bauhaus.
Europejski zielony ład
Według analiz Komisji Europejskiej ok. 93% mieszkańców Europy zgadza się, że zmiany klimatu stanowią poważny problem, któremu trzeba zapobiec[1]. Wychodząc naprzeciw tym opiniom oraz odpowiadając na Porozumienie paryskie, Unia Europejska zaproponowała w grudniu 2019 r. Europejski Zielony Ład (ang. European Green Deal)[2], czyli strategię rozwojową UE na rzecz gospodarki neutralnej dla klimatu. Ta kompleksowa wizja, zaakceptowana przez wszystkie państwa członkowskie, wyznacza cele, które mają przekształcić europejską gospodarkę w nowoczesną, zasobooszczędną i konkurencyjną na światowym rynku.
Koncepcja UE zawiera kluczowe kierunki zmian we wszystkich sektorach gospodarki, w tym budownictwie; proponuje głębokie renowacje budynków i zwiększenie udziału OZE oraz materiałów budowlanych pochodzących z recyklingu. Ten obszerny pakiet działań i strategii wyznacza trzy główne cele:
- osiągnięcie net-zero do 2050 roku,
- zapewnienie wzrostu gospodarczego niezależnego od zużycia zasobów naturalnych,
- sprawiedliwą transformację.
Wraz z postępem prac KE Europejski Zielony Ład stał się bardziej precyzyjny. Wśród jego założeń warto wymienić:
- zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych co najmniej do 55% poniżej poziomu z 1990 r.;
- osiągnięcie poziomu 40% dla źródeł odnawialnych w miksie energetycznym UE,
- zwiększenie efektywności energetycznej dla końcowego i pierwotnego zużycia energii na poziomie 36–39%[3].
Szczegółowe wytyczne zostały także przedstawione w dodatkowych dokumentach, takich jak Fala renowacji albo Nowy plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, będących częścią działań związanych z EZŁ. Europejski Zielony Ład to również lepsza jakość życia oraz korzyści środowiskowe, ekonomiczne i społeczne. Dzięki proponowanym zmianom Europa stanie się zrównoważonym i neutralnym dla klimatu kontynentem.
Od sektora nieruchomości oczekuje się, że głębokie renowacje budynków poprawią komfort cieplny oraz efektywność energetyczną. Zwiększony udział OZE i zastosowanie gospodarki o obiegu zamkniętym oraz zrównoważonych rozwiązań obniżą też koszty utrzymania czy konstrukcji obiektów budowlanych.
O pozostałych dokumentach strategicznych Unii Europejskiej przeczytasz w kolejnym artykule
Dokument (rok uchwalenia) |
Wpływ na rynek nieruchomości |
| Porozumienie paryskie (2015) | ● prawnie wiążący traktat międzynarodowy, stanowiący podstawę wszystkich kolejnych dokumentów strategicznych
● osiągnięcie net-zero w sektorze nieruchomości do 2050 roku ● dodatkowe obowiązki dotyczące raportowania emisji GHG ● zwiększona liczba inwestycji wspierających zrównoważony rozwój |
| Europejski Zielony Ład (2019) | ● kluczowy dokument strategiczny Unii Europejskiej
● osiągnięcie net-zero w sektorze nieruchomości do 2050 roku ● zrealizowanie celów w kwestii efektywności energetycznej oraz zwiększenie udziału OZE w budownictwie do 2030 r. ● nowe możliwości finansowania odpowiedzialnych inwestycji, np. w ramach Krajowych Planów Odbudowy finansowanych z Funduszu Odbudowy ● dodatkowe wymogi w kwestii raportowania, uwzględnienie taksonomii w sektorze prywatnym |
| Fit for 55
(2021) |
● wzrost tempa renowacji budynków
● zwiększenie wykorzystania OZE w budynkach ● poprawa efektywności energetycznej ● wykorzystanie zeroemisyjnych paliw w ciepłownictwie i chłodnictwie ● mobilizacja dodatkowych środków na inwestycje zrównoważone środowiskowo ● szybkie tempo zmian wymagające wzmożonych inwestycji ● wiążące wytyczne Unii Europejskiej |
| Fala renowacji
(2020) |
● mobilizacja środków finansowych na renowacje budynków – cel w postaci renowacji 35 mln budynków w UE do 2030 r.
● Zwiększenie udziału głębokich renowacji budynków do standardu niemal zeroenergetycznego ● nowe miejsca pracy w związku z niezbędnymi renowacjami – UE zakłada, że do 2030 r. zostanie wytworzonych ok. 160 tys. nowych „zielonych” miejsc pracy ● kluczowe wytyczne, ale nie wiążący dokument |
| Nowy plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym
(2020) |
● uwzględnienie gospodarki o obiegu zamkniętym w całym cyklu życia budynku
● zwiększenie wykorzystania drewna oraz materiałów pochodzących z recyklingu ● zmniejszenie zużycia oraz ponowne wykorzystanie zdemontowanych elementów stalowych i betonowych z istniejących budynków ● rozwój projektów nastawionych na adaptacje oraz głębokie renowacje budynków zamiast rozbiórki ● promowanie korzystania z technologii cyfrowych do śledzenia i mapowania wykorzystywanych zasobów |
| Nowy europejski Bauhaus (2020) | ● tworzenie projektów przez interdyscyplinarne zespoły projektowe
● planowane nowe formy wsparcia finansowego dla innowacyjnych projektów |
[1] Komisja Europejska, What is the European Green Deal?, 2019.
[2] Komisja Europejska, A European Green Deal. Striving to be the first climate-neutral continent, 2019, https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/european-green-deal_en (data dostępu: 24.11.2021).
[3] Tamże.
PL 
EN 
